વોટ્સએપ ચેનલ ફોલો કરવા અહીં ક્લિક કરો.
ભાજપ ચૂંટણી પ્રચારમાં ડો. આંબેડકરને યાદ કરે છે, પરંતુ ભારતીય દૂતાવાસોમાં તેમની કોઈ તસવીર નથી
KhabarAntar
14 ઓક્ટોબર, 2023ના રોજ અમેરિકામાં એક મહત્વપૂર્ણ તક ઊભી થઈ. વ્હાઇટ હાઉસથી થોડે દૂર ભારતીય-અમેરિકન આંબેડકરવાદીઓએ દલિતોની પરિવર્તનકારી યાત્રાની ઉજવણી કરતા ધમ્મ ચક્ર પ્રવર્તન દિવસ નિમિત્તે ડો. બાબાસાહેબ આંબેડકરની 'સ્ટેચ્યુ ઓફ ઇક્વાલિટી' (સમાનતાની પ્રતિમા)નું અનાવરણ કર્યું હતું.
આ પણ વાંચો:ભારતીય બંધારણઃ જાણો, માણો, સમજો અને સમજાવો
એવું લાગે છે કે આ સીમાચિહ્ન અને તેનું ઐતિહાસિક મહત્વ હોવા છતાં ભારત સરકારના ઉચ્ચ અધિકારીઓ દ્વારા તેને ધ્યાનમાં લેવામાં આવ્યું નથી. આવી અજ્ઞાનતા એક કરૂણ પ્રશ્ન ઉભો કરે છે. ભારતના વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ન્યાય અને સામાજિક ઉત્થાનના આ સ્મારક પ્રતીકને શા માટે સ્વીકાર્યું નથી જે સરહદો ઓળંગીને છેક વિદેશોમાં પહોંચી ચૂક્યું છે.? તે માત્ર પ્રતિમા નથી; આ આંબેડકરના શાશ્વત વારસા અને તેમના આદર્શોના વૈશ્વિક પડઘાનું પ્રમાણ છે. આવી સિદ્ધિઓને માન્યતા આપવી એ યોગદાનને સ્વીકારવું છે જે વિશ્વ મંચ પર ભારતને ગૌરવ અપાવશે.
સ્ટેચ્યુ ઓફ ઇક્વાલિટી આપણને યાદ અપાવે છે કે ન્યાય અને સમાનતાની શોધમાં કોઈ સીમા નથી અને તે એક તક હતી જેના પર ખાસ કરીને ભારતીય નેતૃત્વ તરફથી વધુ ધ્યાન આપવાની જરૂર હતી. જોકે, એવું લાગતું હતું કે મોદી અને તેમની સરકારનું ધ્યાન બીજે કેન્દ્રિત હતું.
વડાપ્રધાનની એ દિવસની વિવિધ સોશિયલ મીડિયા પોસ્ટમાં ક્યાંય પણ આ ઐતિહાસિક ઘટનાનો ઉલ્લેખ જોવા મળતો નથી. તેમની X-ફીડ (ટ્વીટર) હિંદુ દેવી-દેવતાઓને લગતા વિષયોથી ભરેલી હતી. માં દુર્ગાને શુભેચ્છા આપવાથી માંડીને FIDE વર્લ્ડ જુનિયર રેપિડ ચેસ ચેમ્પિયનશિપ 2023 સ્વીકારવા અને કેન્દ્રીય મંત્રી મહેન્દ્ર નાથ પાંડેને જન્મદિવસની શુભેચ્છાઓ આપવા સુધી તેમનું ધ્યાન વિવિધ વિષયો પર વેરવિખેર જોવા મળ્યું હતું. પણ ભારતરત્ન ડો. બાબાસાહેબ આંબેડકરની આ પ્રતિમા વિશે તેમણે શબ્દ નથી ઉચ્ચાર્યો.
આંબેડકર, જેમણે પ્રતિષ્ઠિત આઇવી લીગ સંસ્થામાં તેમના શૈક્ષણિક કાર્યોને આગળ ધપાવીને અમેરિકાની ધરતી પર પ્રથમ જાણીતા દલિત તરીકે પોતાનું સ્થાન બનાવ્યું હતું, તે આજે અદમ્ય ભાવનાના પ્રતીક અને અસંખ્ય પેઢીઓ માટે આશાના કિરણ તરીકે ઊભરી રહ્યાં છે. 1913માં કોલંબિયા યુનિવર્સિટીના પવિત્ર કેમ્પસમાં તેમના પ્રારંભિક પગલાએ સૌથી હાંસિયામાં ધકેલાઈ ગયેલા લોકો, ખાસ કરીને દલિતોના હિતોની રક્ષા કરવાનો માર્ગ મોકળો કર્યો, જેમને અત્યાર સુધી 'અસ્પૃશ્ય' તરીકે એક તરફ ધકેલી દેવામાં આવ્યા હતા.
ઉલ્લેખનીય છે કે ભારતીય કોન્સ્યુલેટ અથવા ભારત સરકારની વિનંતી પર અમેરિકામાં મહાત્મા ગાંધીની અસંખ્ય પ્રતિમાઓ સ્થાપિત કરવામાં આવી છે. તેનાથી તદ્દન વિપરીત, આંબેડકરનો વારસો ભારતીય ઉપખંડની બહાર સંબંધિત અસ્પષ્ટતામાં રહેલો છે. એક માર્મિક અસંગતતા ત્યારે ઊભી થાય છે જ્યારે કોઈ માને છે કે ભાજપ ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન આંબેડકરનું નામ મોટેથી બોલાવે છે, ત્યારે વિદેશમાં તેના દૂતાવાસો ઘણીવાર તેમના કેમ્પસમાંથી તેમનો ફોટો હટાવી દે છે.
મોદી વારંવાર દાવો કરે છે કે આંબેડકર વિના, તેઓ વડાપ્રધાન પદ પર ન હોત. તેમણે જાહેરમાં આ ઐતિહાસિક પગલાંને સ્વીકાર્યા નથી, જ્યારે કે કેટલીક સંસ્થાઓમાં નાની ઘટનાઓએ તરત જ તેમનું ધ્યાન ખેંચ્યું હતું. શું ભારતને ઘડવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવનાર સ્વપ્નદ્રષ્ટા આંબેડકર દેશના સર્વોચ્ચ પદાધિકારી તરફથી વધુ માન્યતાને પાત્ર નથી?
ભારતીય અમેરિકન આંબેડકરવાદીઓ બહિષ્કારના પડછાયામાં ઉભા છે, રાહ જોઈ રહ્યાં છે કે મોદી તેમને ઓળખે અને તેમના સોશિયલ મીડિયા પેજ પર તેઓને યોગ્ય જગ્યા આપે. શું આ કાયમી ‘અસ્પૃશ્યતા’, વૈશ્વિક મંચ પરનું આ અકલ્પનીય મૌન, પરિવર્તન અને સ્વીકૃતિના પવનને ક્યારેય જન્મ આપશે?
