દલિત, ઓબીસીને રિઝવવા ભાજપ કુંભમેળાનો ઉપયોગ કરી રહી છે?

ઉત્તરપ્રદેશમાં હાલ મહાકુંભ ચાલી રહ્યો છે, જેને લઈને મસમોટા દાવાઓ થઈ રહ્યાં છે. કરોડો લોકો કુંભમાં આવી રહ્યાંના આંકડાઓ મીડિયા જાહેર કરે છે, જે શંકા પેદા કરે છે. બીજી તરફ ભાજપ માટે મહાકુંભ મોટી મતબેંક ઉભી કરવાની તક બનીને આવ્યો હોય તેવી સ્થિતિ છે. ખાસ કરીને બંધારણ અને ડો.આંબેડકર પર ભાજપ દ્વારા કરવામાં આવતા સતત હુમલાઓને લઈને દલિતો, આદિવાસીઓ, ઓબીસી અને લઘુમતી સમાજ ભારે નારાજ છે. એવામાં ભાજપે મહાકુંભનો ઉપયોગ આ વર્ગને રિઝવવા માટે શરૂ કર્યો હોવાનું કહેવાય છે.

મુખ્યમંત્રી આદિત્યનાથે મહાકુંભને 'સામાજિક સમાનતાનો ભવ્ય ઉત્સવ' ગણાવ્યો છે. યુપી સરકારે મહાકુંભ માટે કેટલાક પોસ્ટર પણ બહાર પાડ્યા છે. આમાંથી એક પોસ્ટરમાં પ્રયાગરાજના શ્રૃંગવેરપુરમાં તાજેતરમાં ઉદ્ઘાટન કરાયેલા નિષાદ રાજ પાર્કમાં ભગવાન રામની નિષાદ રાજ સાથે કાંસાની પ્રતિમા દર્શાવવામાં આવી છે. બીજા એક સત્તાવાર પોસ્ટરમાં વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી પ્રયાગરાજમાં આયોજિત 2019 કુંભ દરમિયાન સફાઈ કર્મચારીઓના પગ ધોતા દર્શાવવામાં આવ્યા છે. આ રીતે ભાજપ પોતાને દલિતો, ઓબીસીના હામી હોવાનું પ્રસ્થાપિત કરવા માંગે છે કે શું? તે સવાલ ચર્ચાઈ રહ્યો છે.

રામની સાથે નિષાદ રાજની પ્રતિમા સ્થાપિત કરવાનો નિર્ણય સ્વાભાવિક રીતે નિષાદ સમાજને ધ્યાનમાં રાખીને લેવામાં આવેલો નિર્ણય માનવામાં આવી રહ્યો છે. વડાપ્રધાન સફાઈ કર્મચારીઓના પગ ધોતા હોય તેવી તસવીરને દલિતોને આકર્ષવાના પ્રયાસ તરીકે જોવામાં આવી રહી છે.

અહીં એ યાદ રાખવું જરૂરી છે કે, ઉત્તર પ્રદેશમાં નિષાદ પાર્ટી અને અપના દળ (સોનેલાલ) જેવા NDAના સાથી પક્ષો હવે ભાજપ પ્રત્યે નારાજગી દર્શાવી રહ્યા છે. નિષાદ પાર્ટીના વડા સંજય નિષાદ યોગી આદિત્યનાથ કેબિનેટમાં મંત્રી છે, તેમની પાર્ટી નિષાદ સમાજ પર પોતાની પકડ મજબૂત કરવા માટે તમામ પ્રયાસો કરી રહી છે. આવી સ્થિતિમાં, જ્યારે તાજેતરની લોકસભા ચૂંટણીમાં ભાજપ અને એનડીએનું પ્રદર્શન નબળું રહ્યું છે, ત્યારે આ પાર્ટી માટે ચિંતાનો વિષય બની શકે છે.

આ પણ વાંચો: તુલસીદાસ મોગલો સામે અને RSS બ્રિટિશરો સામે એક શબ્દ નથી બોલ્યું?

૨૦૨૪ની લોકસભા ચૂંટણીમાં યુપીમાં ભાજપને મોટો ઝટકો લાગ્યો છે. સમાજવાદી પાર્ટીની ૩૭ બેઠકો સામે તે માત્ર ૩૩ બેઠકો જીતી શક્યો હતો. ભાજપની હારનું કારણ રાજ્યમાં દલિત અને ઓબીસી મતોનું અખિલેશ યાદવના સમાજવાદી પાર્ટીના નેતૃત્વ હેઠળના વિપક્ષી પક્ષમાં ટ્રાન્સફર થવાને આભારી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જો પરિસ્થિતિ આવી જ રહેશે તો આગામી ચૂંટણીમાં ભાજપ માટે મુશ્કેલીઓ ઊભી થઈ શકે છે.

આ જ કારણ છે કે ભાજપ હવે દલિતો અને ઓબીસીને પોતાના પક્ષમાં લાવવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહ્યું છે. ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસના એક રિપોર્ટ મુજબ ભાજપના આંતરિક સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે 5 ફેબ્રુઆરીએ અયોધ્યાની મિલ્કીપુર વિધાનસભા મતવિસ્તારમાં યોજાનારી મહત્વપૂર્ણ પેટાચૂંટણીને ધ્યાનમાં રાખીને દલિતો અને નિષાદોને આકર્ષવાના પક્ષના પ્રયાસો પણ મહત્વપૂર્ણ રહેશે. ત્યાં દલિતો અને બ્રાહ્મણો ઉપરાંત નિષાદ મતોની પણ નોંધપાત્ર સંખ્યા છે.

એવું પણ કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે મહાકુંભમાં દલિતો અને ઓબીસીને અપીલ કરે તેવા નિર્ણયો લેવામાં આવશે. યોગી આદિત્યનાથની સરકાર કરોડો લોકોની હાજરીમાં યોજાયેલા આ 45 દિવસના કાર્યક્રમનો ઉપયોગ સામાજિક સમાનતાનો સંદેશ આપવા માટે પણ કરી રહી છે. તેને પણ આ જ સંદર્ભમાં જોવામાં આવે છે. ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસે ભાજપના આંતરિક સૂત્રોને ટાંકીને જણાવ્યું છે કે પાર્ટીએ અનુસૂચિત જાતિ(SC) તેમજ અન્ય પછાત વર્ગો(OBC) ખાસ કરીને નિષાદ જેવા સૌથી પછાત સમાજોને આકર્ષવા માટે આ સંદેશ તૈયાર કર્યો છે.

આ પણ વાંચો: RSS કહે છે હિંદુ ધર્મગ્રંથોમાં કોઈ 'અછૂત' નથી, તો પછી 'મનુસ્મૃતિ' માં શું છે?

તેમની સરકારે મહાકુંભ મેળાને ધ્યાનમાં રાખીને કેટલાક પોસ્ટરો પણ બહાર પાડ્યા છે, જે આ મેસેજ સાથે જોડાયેલા છે. આમાંથી એક પોસ્ટરમાં પ્રયાગરાજના શ્રૃંગાવરપુરમાં તાજેતરમાં ઉદ્ઘાટન કરાયેલા નિષાદ રાજ પાર્કમાં ભગવાન રામની નિષાદ રાજ સાથે કાંસાની પ્રતિમા દર્શાવવામાં આવી છે. બીજા એક સત્તાવાર પોસ્ટરમાં પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદી પ્રયાગરાજમાં આયોજિત 2019 કુંભ દરમિયાન સફાઈ કર્મચારીઓના પગ સાફ કરતા દર્શાવવામાં આવ્યા છે. 
અહેવાલમાં સૂત્રોને ટાંકીને કહેવામાં આવ્યું છે કે આદિત્યનાથ સરકારે 2019ના કુંભમાં અજમાવેલી પહેલને આગળ ધપાવતા મહાકુંભમાં કામ કરતા 15,000 થી વધુ સફાઈ કર્મચારીઓ માટે પ્રાથમિક શાળાઓ શરૂ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે.

ગયા વર્ષે ૧૩ ડિસેમ્બરે પીએમ મોદીએ મહાકુંભ સંબંધિત વિવિધ પ્રોજેક્ટ્સનો શુભારંભ કરવા પ્રયાગરાજની મુલાકાત લીધી હતી. તે સમય દરમિયાન તેમણે આ ઘટનાને 'એકતાનો મહાયજ્ઞ' કહ્યું હતું. એ દરમિયાન તેમણે પ્રયાગરાજને 'નિષાદ રાજની ભૂમિ' કહી હતી. નિષાદ રાજ પાર્કનું ઉદ્ઘાટન કરતી વખતે મોદીએ રામ અને નિષાદ રાજની "દિવ્ય મિત્રતા"નો ઉલ્લેખ કર્યો હતો અને કહ્યું હતું કે તેમની નવી પ્રતિમા ભવિષ્યની પેઢીઓ માટે સમાનતા અને સંવાદિતાની કાલાતીત યાદ અપાવશે. ત્યારબાદ પીએમએ સફાઈ કર્મચારીઓની પણ પ્રશંસા કરી હતી, અને યાદ કર્યું હતું કે તેમણે 2019ના કુંભ દરમિયાન તેમના પગ ધોઈને તેમનો આભાર માન્યો હતો. આ પગલાને દલિતો અને ઓબીસીને આકર્ષવાના પગલા તરીકે પણ જોવામાં આવી રહ્યું છે.

આ પણ વાંચો: કુંભમેળામાં 370 દલિત સંતોને મહામંડળેશ્વર, મંડળેશ્વર, પીઠાધિશ્વર બનાવાશે